Embriyo transferi IVF'in (Tüp bebek) en önemli adımıdır. Klinisyenler için ne kadar basit olduğu düşünülse de maalesef ET tekniği basit değildir. ET tüp bebeğin sonucunu doğrudan etkileyebilir. Tekniğin % 30 kadar başarısızlığa sebep olabileceği tahmin edilmektedir. Çok titiz uygulanması temel zorunluluk olmalıdır. Bu son basamak, sadece infertil çiftin umutlarının değil, transfere kadarki uzun işlemlerin ve büyük emeğin kaderini belirler.
Embriyolar 6-8 hücreli genellikle 3. gün veya çok hücreli (Blastokist) aşamasında 5-6. günlerde transfer edilir. Geç dönemde transferin avantajı, in-vitro ortamda daha iyi gelişme gösteren ve tutunma olasılığı daha yüksek olabilecek embriyoyu seçme şansının olmasıdır. Yapılan son çalışmalar blastokist transferinin implantasyon (rahime tutunma) oranlarını arttırdığı yönündedir. Blastokist transferinin diğer avantajı da klinik gebelik oranlarını etkilemeden daha az sayıda embriyo transferine olanak tanır. Blastokist kalitesi başarıyı etkileyen önemli bir faktördür. Blastosiste gidebilecek embryolar 72. saatte 8 hücre aşamasına gelen ve embryo seçim kriterlerine en uygun embriyolardır.
Transfer edilen embriyo sayısı, hastanın yaşı, önceki kısırlık öyküsü (IVF öyküsü), toplanan yumurta kalitesi, gelişen ebriyo kalitesi ve IVF merkezinin başarı oranları göz önüne alınarak belirlenir.
Ülkemizdeki yasalara göre, 35 yaş altı, birinci ve ikinci tüp bebek denemesinde sadece TEK embriyo, ancak ilk iki uygulamada sonuç alınamazsa, daha sonraki uygulamalarda iki embriyo transferine izin verilmektedir. 35 yaş üstü ilk denemede tek, daha sonraki denemelerde iki embriyo verme mecburiyeti vardır. Ancak 35 yaş üstü deneme sayısı artsa da verilen embriyo sayısı sadece iki ile sınırlıdır.
Transfer Tekniği
Genel kural olarak, ET basit ve ağrısız bir işlem olmalıdır. ET'de asıl hedef embriyoların rahim içi tabakasına travmatik şekilde yerleştirilmesidir. Hazırlık esnasında rahimi uyaracak (rahim kasılması) tüm gereksiz manipulasyonlardan uzak durulmalı ve hassas davranmalıdır.
Hasta litotomi pozisyonunda oturtulur. İdrar kesesi dolu olmalıdır. Dolu mesane hem daha iyi ultrason görüntüsü sağlarken, hem de rahim ağzından embriyoları taşıyan kateter geçişini kolaylaştırarak, kolay transferi destekler. Vajen temizliği sonrası, rahim ağzında, varsa mukus denilen (rahim ağzı tıkacı) sümükümsü yapı uzaklaştırılır. Embryolar transvajinal yolla, özellikle yumuşak kateterlerle, karından yapılan ultrason eşliğinde, rahim ağzı kanalı ve rahimin iç tabakası gözlenerek, kateterle rahim duvarına dokunmadan, rahimin orta-fundal (rahim duvarından 1-2 cm aşağıya) içine dikkatlice bırakılır.
Bazı çalışmalar teknik olarak zor transferlerin daha düşük gebelik oranları ile sonuçlandığını göstermektedir.
Transfer sonrası 1-2 saat yatak istirahati uygulanır. Transfer sonrası 12. günde kanda gebelik testi için hasta merkeze çağrılır. Test pozitif ise 2 gün sonraki test tekrarına göre, hastaya iki hafta sonra ultrason randevusu verilir.
ET Tekniğinde Başarıyı Etkileyen Faktörler
- İşlem esnasında tekniğe bağlı rahim kasılmasına sebebiyet vermek.
- Transfer kateterinin rahim kanalından geçirilememesi (zor transfer).
- Kateter tipi.
- Ultrason rehberliğinde uygulanması.
- Rahim ağzı mukus varlığı ve uzaklaştırılamaması.
- Transfer sonrası kateter üzerinde kan bulaşığı olması.
- Rahimde miyomların veya polip varlığı.
- Doğumsal rahim anomalileri (anatomik yapı bozukluğu).
- Transfer esnasında rahim duvarına dokunmak.
- Embriyoların katetere yüklenmesi tekniği ve zamanlaması.
- Transfer sonrası kateter kontrolü (kalan embriyo kontrolü).
- İşlem sonrası yatak istirahati.
- İşlem sonrası hormon desteği (HCG; Progesteron).