Yumurta Toplama İşlemi (OPU/OOSİT PİCK-UP)
Ovulasyon indüksiyonu ile belirli büyüklüğe ulaşan folliküllerden vajinal yol ile ultrasonografi probuna ilave edilmiş özel bir iğne eşliğinde, yumurtaların toplanması işlemidir. Yumurtaları olgunlaştırmak için yapılan iğneden (Ovitrelle, Pregnyl) 35-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır.
Ovulasyon induksiyonu sonrası gelişen ovaryen folikülleri toplamak için kullanılan ilk yöntem laparoskopi (L/S) olmuştur. Fakat L/S uygulaması OPU için risklidir ve 1981'de ultrason yolu ile OPU gündeme gelmesiyle terkedilmiştir. Günümüzde sadece vajinel prob transvajinel koleksiyon kullanılır.
Bu Yöntemin Avantajları:
Ponksiyon mesafesi kısadır, hafif sedasyon veya lokal anestezi yeterlidir, ayaktan uygulanabilir, komplikasyon riski azdır. En önemli komplikasyon olarak kanama ve enfeksiyon sayılabilir.
Bu yöntemde kadın jinekolojik pozisyonda hazırlanıp vajen temizliği yapıldıktan sonra paraservikal lokal anestezi veya hafif sedasyon yapılır.
Vajinel ultrasona takılan özel bir iğne klavuzu yardımıyla yönlendirilen aspirasyon iğnesiyle overlerdeki foliküller uygun pozisyonlarda, çevre dokulara (damarlar, barsak, mesane) zarar vermeden aspire edilerek toplanır.
İşlem esnasında toplanan yumurtalar özel tüplerde embriyoloji laboratuarına aynı anda aktarılır ve değerlendirilir (kalitesi ve sayısı değerlendirilir).
İşlem sonrası hastalar olası bir kanama komplikasyonuna karşın 1-2 saat takip altına alınır.
Yumurta toplama işleminin zamanlaması en önemli faktördür. İşlem hCG (çatlatma iğnesi) uygulamasından 35-38 saat sonra uygulanır. Birçok klinik 36 saatlik intervalli kullanmaktadır. OPU'nun zamanlaması, toplanan oosit sayısı, kalitesi, embriyo kalitesi, implantasyon oranları (rahim içine tutunma oranı) ve gebelik oranları açısından büyük önem taşır.
İşleme başlamadan önce rutin olarak hCG doz, zaman, uygulama şekli dikkatle sorgulanır. Kuşkulu durumlarda işlem öncesi hCG düzeyi kontrol edilebilir.
Bir overden hiç oosit gelmediğinde, diğer overe geçmeden hCG dozu tekrarlanarak 24-36 saat sonra OPU tekrarlanır.
Çikolata kistleri (Endometrioma) işlem esnasında teknik zorluk çıkarmadıkça dokunulmamalıdırlar, aksi halde pelvik enfeksiyon kaynağı olabilir.
İşlem yaklaşık 15-30 dakika sürer. Yumurta toplama günü çiftler bir önceki akşam saat 24.00 den itibaren hiçbir şey yiyip içmeden aç olarak bildirilen saatte tüp bebek merkezinde bulunmalıdır. Erkeğin yumurta toplama işlemi öncesinde 3 ila 5 günlük cinsel perhizde olması gereklidir.
Spermler, masturbasyon aracılığı ile erkek için özel hazırlanmış sperm verme odasında özel bir kap içerinde verilir ve sıvılaşma olması beklenir. Sıvılaşan meni sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir ve daha sonra laboratuarda çeşitli işlemlerden geçirilerek en kaliteli spermler seçilir.
Toplanan yumurtalar ilk olarak temizlenir, kültür sıvısının içine konarak inkübatör denilen özel sıcaklıktaki dolaplara konulur. İnkübatör, sıcaklığı 37 derece, karbondioksit oranını da %5 - 6 düzeyinde sabit tutar. Olgun yumurta hücreleri 4-6 saat sonra döllenme için hazır hale gelir. Uyarılma sonrası çapı 18-22 mm arasında olan yumurtaların yaklaşık %80'inden döllenmeye uygun olgun yumurta elde edilebilir. Daha sonraki işlemler tüp bebek veya mikroenjeksiyon yapılmasına göre farklılık gösterir.