Tüp Bebekte Tedaviyi Etkileyen Faktörler

Tüp bebek başarısını ve embriyoların tutunmasını (İmplantasyon) etkileyen birçok faktör söz konusudur.

Burada amaç, döllenme meydana geldikten sonra oluşacak embriyonun rahim içinde tutunmasını sağlamaktır.

 

  • Kadının yaşı
  • Çiftin kısırlık süresi ve nedenleri
  • Kadınla ilgili problemler (Yapısal/Edinsel)
  • Sperm yapısı
  • Uygulanan tüp bebek tedavisinin şekli
  • Elde edilen yumurta sayısı, yumurta kalitesi ve embriyo kalitesi
  • Hormon bozuklukları (Tiroid Bezi/ Polikistik Over/İnsülin Direnci/Prolaktin)
  • Pıhtılaşma faktörleri
  • Rahim içi tabakasının (endometrium) yapısı
  • Embriyo tutulumunu engelleyen faktörler
  • Erkekte detaylı sperm analizi (IMSİ-Sağlıklı sperm seçimi)
  • Transfer tekniği, kullanılan kateterin türü
  • Blastosist fazında transfer
  • Endometrial ko-kültür
  • Çevre faktörleri( sigara; obezite; kimyasallar)

 

İki kez veya daha fazla uygulamada iyi embriyolar verilmesine rağmen gebelik elde edilemiyorsa çiftler daha detaylı incelemeye alınmalı.

Öncelikle kadın ve erkek ayrı ayrı ele alınarak değerlendirilmeli.

Kadınlarda rahim içi yapışıklıklar, rahim içinde miyom veya polip gibi embriyonun tutunmasını engelleyebilen anormalliklerin varlığı araştırılmalıdır. Bu amaçla ultrasonografi eşliğinde rahim içine sıvı vererek rahim boşluğunun normal olup olmadığı kontrol edilebilir (SİS). Ayrıca rahim filmi (HSG) de bu tür bozuklukları görmek için sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Histeroskopik inceleme, günümüzde daha çok tercih edilmektedir. Histeroskopi rahim içine yerleştirilen ufak bir kamera sistemi ile rahim boşluğunu detaylı olarak inceleme şansı veren kolay bir yöntemdir.

Aynı zamanda rahim içindeki olası polip, myom gibi bulguları uzaklaştırmada kullanılır. Ayrıca yumurtalıklarda yer alan bir endometriozis (çikolata kisti), rahimde yer alan bir miyom veya hidrosalpenks (tüplerin geçirilmiş iltihap sonrası içleri sıvı dolu genişlemiş görünümü) oluşumu  embriyoların tutunmasını engelleyerek, başarı şansını azaltan problemlerin laparoskopik cerrahi yöntemi uygulanması ile ortadan kaldırılması başarı şansını artırır.

İleri kan tetkikleri yapılarak araştırılan hormonel hastalıkların, gerektiğinde uygun ilaçların kullanılması ile tedavileri sağlanmalıdır.

Ayrıca şiddetli erkek kısırlığı problemi olan çiftlerde de tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı sıklıkla karşımıza çıkan problemlerden birisidir. Burada kullanılan kötü kalitedeki spermler embriyoların ileri gelişimini, tutunma şansını azaltır. Tedavi öncesi bu vakalarda spermlerin detaylı incelenmesi ve var olan şiddetli şekil bozukluklarının tanımlanması çok önemlidir. Son yıllarda geliştirilmiş özel bir mikroskop kullanılır. IMSI adı verilen bu yöntemde spermler 200 kat yerine 6000 kez büyüterek incelenebilir. Böylece sperm baş bölgesindeki genetik yapıyı içeren çekirdeğe ait anormallikler tespit edilebilir. Bu bölgedeki anormallikler döllenmede başarısızlık, embriyo gelişiminin yavaşlaması veya duraksaması gibi durumlara yol açarak başarıyı azaltır. IMSI sistemi sağlıklı spermlerin seçimini sağlayan pahalı, özel bir sistemdir.

Blastosist Transferi, tekrarlayan başarısızlıklarda kullanılan bir başka yöntemdir. Embriyoları beşinci, altıncı güne kadar büyütüp, böylece tutunma şansı daha yüksek olanları belirleyerek, bunları transfer etmektir. Blastosist dediğimiz bu evreye ulaşabilen embriyoların tutunma kabiliyeti daha yüksektir. Bu nedenle blastosist transferi tekrarlayan başarısızlıklarda alternatif bir yöntemdir.

 

Tekrarlayan başarısızlıklarda yukarıdaki tüm araştırmalar normal bulunduğunda, rahim içinden adetin 21. günü doku örneği alıp ve bu örneği laboratuar ortamında kültüre edip çoğaltarak, embriyoları bu kültür ortamında geliştirmek mümkündür. Endometrial ko-kültür olarak adlandırılan bu teknik ile laboratuar koşullarında üretilen yapay bir rahim içi dokusu oluşturulur ve embriyolar bu doku içinde büyütülür. Embriyo daha sonra uygun zamanda transfer edilir. Bu teknik daha önce başarısız sonuçlanmış tüp bebek vakalarında yapay kültür ortamlarına bir alternatif olarak kullanılmaktadır.